Macht kan mij corrumperen

Guardini schreef: “wij als mensen kunnen met onze macht tot enorme hoogten stijgen, maar kunnen wij de kick die in die macht besloten ligt emotioneel aan? Hij legde dit uit in het volgende voorbeeld.

‘We kunnen zoveel macht ontwikkelen dat we atoombommen kunnen bouwen. Maar kunnen we die macht emotioneel en ethisch wel aan?

Dus, als de kick die elke daad van macht met zich meebrengt ons kan verslaven, hebben we een sterk en gezond karakter nodig om er goed mee om te gaan. Als ik mensen heel goed kan overtuigen (beïnvloeden is een sterke daad van macht) heb ik de deugden van waarheid, dienstbaarheid en wijsheid nodig zodat ik mensen niet manipuleer alleen om te krijgen wat ik wil.

Dit geldt zeker voor elke vorm van leiderschap. Hoe meer ik groei in mijn competenties om mensen te leiden en te beïnvloeden, hoe meer ik de kick van macht zal voelen wanneer ik succesvol ben in mijn groeiend leiderschap. Die kick kan verslaving veroorzaken op het moment dat ik mensen leid, niet om hen te dienen maar vooral om mezelf te dienen en mijn eigen behoeften te bevredigen. Daarom hebben leiders een levenslange voortdurende training van hun karakter nodig om bestand te zijn tegen de corrumperende kracht die voortkomt uit het groeiende aantal ‘kicks’ die gepaard gaan met een groeiend succes van leiderschap.

Professor Julie Battilana van Harvard University wijst er in haar artikel op dat er twee verraderlijke valkuilen zijn die je bij het hanteren van macht tot corruptie drijven: Hoogmoed en Egoïsme.

Zij laat zien dat de enige manier om deze uitdaging aan te gaan is door het tegenovergestelde van deze destructieve houdingen te ontwikkelen, namelijk de deugden nederigheid en empathie. 

In onze reis zullen we zien dat er nog twee valkuilen zijn, en wel luiheid en lafheid.

Met als tegengif: discipline en moed.

Uiteindelijk is de realiteit: de kick die elke daad van macht met zich meebrengt kan ons verslaafd maken. Tenzij we, waar we groeien in onze macht, tegelijkertijd ook groeien in ons karakter en vooral in deugden als nederigheid, empathie, discipline en moed.

Macht heeft evenwicht nodig

Guardini introduceert het concept van co-essentials om ons zelf te trainen in het omgaan met macht. Een co-essential bestaat uit twee essentiële waarheden of deugden die elkaar nodig hebben om één grotere waarheid op een gezonde manier te realiseren. Dit is niet het begrip paradox, zoals zwart en wit, nacht en dag of goed en kwaad. Hier zetten we twee tegenpolen bij elkaar om te laten zien hoezeer ze van elkaar verschillen. 

Het concept van co-essentials toont twee positieve elementen die elkaar nodig hebben om een blijvend positief effect te hebben op degenen die ermee omgaan.

laten we beginnen met een co-essential om het concept uit te leggen.

Heersen en dienen

Als je alleen heerst, word je een crimineel. Als je alleen dient, word je een lafaard. Alleen als je beide elementen ten volle en tegelijkertijd beleeft, krijg je een gezonde stijl van leiderschap. Bij heersen neem je beslissingen, geef je aanwijzingen en neem je de volledige verantwoordelijkheid voor wat je doet. In het dienen geef je jezelf volledig aan de mensen die je leidt om hen te steunen in hun succes. Ook bij dienen hanteer je de macht, omdat je voortdurend beslissingen neemt. Maar als je alleen de belangen van anderen zou dienen, zou je nooit nee zeggen tegen alle verzoeken die op je pad komen. En daarbij zou je de verantwoordelijkheid om voor jezelf te zorgen en leiding te geven ernstig verwaarlozen. In het christelijke concept van leiderschap werd Jezus Christus beschreven als een “leeuw” (een heerser) en als een “lam” (een dienaar). Veel mensen zeggen: “Het is dit, of dat! Zwart of wit! Geef me een eenvoudig systeem, zodat ik weet wat ik moet doen!”

Maar het leven is geen eenvoudig systeem. Het leven is een prachtige reis; we ontdekken en leren er goed mee omgaan. En het concept van co-essentials is een zeer valide concept om te leren omgaan met alle kracht die het leven met zich meebrengt. Er zijn verschillende impactvolle co-essentials die ons helpen het evenwicht te vinden dat we nodig hebben om goed met macht om te gaan.

Groeien in competenties en attitudes

Zoals we zagen bij het omgaan met de machtskick die groeit als we groeien in leiderschapscompetentie is het essentieel dat we tegelijkertijd groeien in attitudes als nederigheid, empathie, discipline en moed.

Mensen ontwikkelen & resultaatgerichtheid

Als leider ben ik verantwoordelijk de mensen waaraan ik leiding geef te dienen en te ontwikkelen, zodat zij groeien in hun kwaliteiten en succes. Maar ik ben ook verantwoordelijk voor de resultaten van onze organisatie. Als ik alleen onze mensen ontwikkel en me niet druk maak om de resultaten, kunnen we allemaal failliet gaan. Als ik alleen om de resultaten geef en de mensen verwaarloos, zullen ze mijn bedrijf verlaten. Elke leider moet dus zowel competenties ontwikkelen in het ontwikkelen van mensen als in resultaatgerichtheid.

Als xpand hebben we een helder overzicht ontwikkeld, waar op grond van de bovengenoemde essentials een trainingsveld ontstaat met 25 leiderschapskwaliteiten. Hier vind je zowel de essentiële leiderschapscompetenties als ook de essentiële leiderschapsdeugden. 

Interesse om de gezond leiderschapsscan zelf in te vullen waar je ontdekt welke van de 25 kwaliteiten jouw sterkte en ook jouw zwakke kanten zijn? Vraag de gezond leiderschapsscan aan bij info-nl@xpand.one. De normale prijs is € 24,00. Geef bij je bestelling de code ‘Macht 3’ aan, dan ontvang je de scan voor € 10,00 (inclusief verzendkosten en BTW).

Veel plezier met het ontdekken van jouw leiderschapskwaliteiten en hoe jij in een gezonde balans tussen competentie en attitude kunt groeien in het omgaan met macht.

Elke twee weken publiceren we een nieuwe blog in deze serie. 

Wil je direct op de hoogte blijven van elke inspiratie die we dit jaar gaan uitbrengen rondom het thema “macht en leidinggeven”, klik dan hier, laat je mailadres achter en xpand Nederland stuurt je dan elke twee maanden een inspiratie-news met actuele thema’s, boekbesprekingen en links naar interessante tools op het gebied van leiderschap.

Hartelijke groet,

Paul Donders